Semen yani meni içerisinde canlı sperm bulunamaması durumudur. Bu durum erkek infertilitesinin üzerinde en çok çalışılan konulardan biridir. Bunun nedenleri spermin üretimi ile ilgili olabileceği gibi, spermin meni vasıtasıyla dışarı atılımı esnasında geçtiği yoldaki bir tıkanıklığa bağlı da gerçekleşebilir. Bu nedenle azospermi vakalarını kabaca iki başlık altında inceleyeceğiz, tıkanıklığa bağlı ve tıkanıklığa bağlı olmayan azospermiler.
Spermin kanallardaki taşınması esnasındaki hastalıklara bağlı gelişir. Bu durum doğumsal hastalıklara bağlı olabileceği gibi, sonradan geçirilen hastalıklar sonucunda da ortaya çıkabilir. Kanal tıkanıklığına bağlı infertilite( kısırlık) sorunu tedavi edilebilir nedenlerdendir ve hastaların %7’sinde görülür.
Konjenital Kanal Tıkanıklığı
Gebeliğinde DES (dietilstilbestrol) kullanan annelerin çocuklarında görülür. Kanalın (vas deferens) bazı segmentlerinde gelişme geriliğine bağlı tıkanıklık görülür.
Kistik Fibrozis
Bu hastalık beyaz ırkta en sık görülen genetik hastalıktır. Bu çocuklarda neredeyse tümünde her iki taraflı kanal yokluğu görülebilir. Bu hastalar gerekli genetik değerlendirme sonrası yardımcı üreme teknikleri için aday olabilir.
Edinsel Kanal Tıkanıklığı
Spermi taşıyan kanallar geçirilen enfeksiyonlara bağlı olarak tıkanabilir. (Klamidya, Gonore, tüberküloz, Çiçek virüsü) Ayrıca geçirilen inguinal ve skrotal ameliyatlardan sonra da bu kanallarda tıkanıklık oluşabilir. Sonrdadan gelişen prostat kistleri bu kanalların ağzını tıkayarak azospermiye neden olabilir.
Antisperm antikorlar
Sperme bağlanarak spermleri hareketsiz hale getiriler.
Silia Hasarı
Kartagener sendromu olarak da bilinen ve organların ters yerleşimi ve hareketli silar yapıların çalışmadığı ve hareketsiz spermlerle karakterize durumdur.
Hastanın hiç boşalamaması veya mesane içerisine geri boşalması durumunda dışarı sperm çıkışı olmaz. Bunun nedeni boşalma esnasında mesane boynunun açık olması veya ritmik kas kasılmasının olmamasıdır. Olası nedenler:
Diyabetik sinir hasarı
Mesane boynu ameliyatları
Retroperitoneal lenf nodu cerrahisi (kanser nedeniyle)
Prostat ameliyatları
Barsak ameliyatları
Multipl skleroz
Spinal kord yaralanması
Bazı ilaçlar (prostat büyümesi tedavisi)
Doğuştan testislerin gelişmemesi
İnmemiş testis (testislerin karın içinde veya kasıklarda olması)
Genetik Hastalıklar
Testis torsiyonu (testisin damarlarının boğulması)
Travma
Enfeksiyonlar
İlaçlar
Kronik hastalıklar
Testis tümörleri
Varikosel
Testisin çalışmasını kontrol eden hormon merkezlerindeki sorunlardan kaynaklı azospermi durumudur. Bunlar doğumsal kaynaklı olabileceği gibi sonradan da edinilebilir. Azospermi nedenlerinin çok az bir kısmını oluşturur.