Stent çıkarılması gerçekten zor ve ağrılı bir İşlem mi?
“Stentim bugün çıkarıldı. Allah herkesin yardımcısı olsun. Kolay gibi görülüyor. Bir çok arkadaş yazmış; ağrı yapmıyor hemen çıkartıyorlar diye. Kısadan bahsedeyim size gerisini siz düşünün: Penisinizi kökünden söküyorlarmis gibi bi ağrı ve bir o kadar da acı veriyor. Daha önce idrar yollarından sonda takılıpp çıkartılan arkadaşlar varsa hemen hemen aynı işlem ama bu sonta kadar basit bir süreç değil. 5-6 defa sonda takıp çıkarttıklarını düşünün. Zor valla, bir daha genel anestezi altında çıkarttıracağım. Toplam süreç 10dk filan sürüyor ama 10 dk sizin caniniza yetiyor. Kadın doğum sandalyesine oturtup bacakları actiriyorlar. Önünüze perde koyuyorlar siz hiçbir şeyi görmüyorsunuz, alttan işlem yapıyorlar. Vücut direncim kuvvetli olmasına rağmen bayilacakmis hissi verdi. Zaten ayakları bağlıyorlar. Ayaklar baglaninca kıpırdama şansınız yok. Aklıniza takılan bütün soruları bugün yaşamış olduğum stend çıkarma belasını detaylı bir şekilde anlatabilirim. Zor bir süreç ama yapacak hiçbir şey yok. Çıkartılması gerekli. Sağlık her şeyden önemli, geçmiş olsun…”
YouTube sayfamda bir hastamın kendi tecrübesini paylaşması sonrası bu yazıyı kaleme almaya karar verdim. Anlattıklarından da anladığımız kadarıyla hastanın stenti lokal anestezi altında çekilmiş ve işlem çok ağrılı geçmiş. Peki biz ürologların çokça uyguladığı işlem gerçekten bu kadar sancılı ve zor mu? Bu yazımda sizler için stent ve stentin sebep olduğu şikayetler ve çekilme işlemi hakkında bazı bilgiler paylaşacağım.
Stentler biz ürologların idrar borusu (üreter) taş veya başka bir sebeple (doğuştan darlıklar, tümör veya damar basıları gibi) tıkanması sonrası idrar akışını sağlamak için başvurduğumuz çoğunlukla plastik malzemeden yapılmış ince tüplerdir. Taş ameliyatları sonrası da kırılan taş parçaları dökülürken idrar kanalını tıkamasın diye genellikle ameliyat bitmeden takılır. Dışardan ses dalgası ile taş kırma işlemi öncesi de bazı özel durumlarda stent takılmaktadır.
Stentlerin bir ucu böbrek diğer ucu idrar kesesi arasında üreter denilen idrar borusu içinde uzanır. Erişkinlerde genellikle 26-28 cm, 4.8fr (yaklaşık 1.5 mm) çapında stentler kullanılır. Çocuk hastalar için daha ince ve kısa stentler kullanmaktayız. Normalde stentler idrar kanalında en fazla 3 ay kadar kalır. Eğer uzun süre stentin kalması gerekiyorsa özel malzemelerden yapılmış stentler tercih ederiz. Unutulan, zamanı gelince çekilmeyen stentler taşlaşma, enfeksiyon ve hatta böbrek kaybına sebep olabilir.
STENT NASIL ÇIKARILIR?
Stent çıkarılması işlemi farklı klinik ve hastanelerde değişik yöntemlerle uygulanmaktadır.
Stentin ucundaki ip ile çekilmesi:
Aslında rutinde pek tercih edilmeyen bir yöntemden size bahsetmek istiyorum. Stentler üretilirken uç kısmında misinaya benzeyen ir ip bulunmaktadır. Bu ip stentin alt ucuna bağlıdır. Stent yerleştirilirken ipin bir ucu idrar borusundan dışarı alınır ve kasıkta bir yere tespit edilebilir. Stent çekilme zamanı geldiğinden bu ip çekilerek stent kolaylıkla çıkarılabilir. Bu yöntemin dezavantajı hastalar tuvalet temizliği sırasında ipi çekip yanlışlıkla stenti çıkarabilir. Bu ip varken cinsel ilişki yapılmamasını tavsiye ederim. Kendi pratiğimde bu yöntemi birkaç hastamda uyguladım ve çok memnun kalanlar oldu. Ancak birkaç hastam ipe elleri takılıp stenti yanlışlıkla çektiler. Yine bu yöntem 5-10 günden fazla stentin kalmasını istiyorsak çok rahat bir yöntem değil.
Endoskop ile stentin çekilmesi:
Stentlerin alt ucu idrar kesesi içinde olduğu için kameralı bir aletle (endoskop) girip stentin burada çıkarılması gerekir. Endoskop ile en sık kullanılan alet sistoskop’tur. Sistoskoplar faklı çaplarda metal aletlerdir. Bir kanalından su verilerek idrar yolunun açılması ve mesanenin dolması sağlanır. Işık kaynağı ile bir kameraya bağlanarak idrar yolları görüntülenir ve mesane içine girilip stent forceps denilen bir aletle tutulup çekilir.
Erkeklerde idrar yolları özellikle prostat mesane arası kısım kıvrımlı olduğu için işlem çok ağrılı olabilir. Özellikle metal-rijid sistoskoplar kullanıldığında hastaların ciddi ağrısı olabilir. Her ne kadar lokal anestezikler uygulansa da bazı hastalarda yeterli gelmeyebilir. Bu yüzden eğer bu aletler kullanılarak stent çekilecekse ameliyathanede sedasyon dediğimiz anestezik ilaçlar uygulanarak yapılması ağrısız konforlu işlem sağlar. Daha ince endoskopların (üreteroskop) kullanılması işlem sırasında ağrıyı azaltabilmektedir.
Fleksible sistoskop kullanılarak stent çıkarılması:
Kıvrılabilen esnek ince çaplı sistoskop (flexible sistoskop) kullanılması işlemi hastalar açısından da biz ürologlar açısından da çok daha konforlu hale getirmiştir. Bu cihazlar özellikle çok daha ince çaplı olup kendi üzerlerindeki ışık kaynağı ve monitör sayesinde işlemi ameliyathaneye gerek kalmadan yapabilmeyi sağlar. Yalnızca lokal anestezi ile genel anestezi ve dolayısıyla hastanede yatış ve ameliyathaneye girmeye gerek kalmadan kendi kliniğimizde bu işlemi ağrısız bir şekilde uygulamaktayız.
KONUYLA İLGİLİ VİDEOLARIMI DA SİZİNLE PAYLAŞIYORUM
VİDEO 1 : Flexible sistoskop Nedir?
VİDEO 2 : Flexible sistoskop yardımıyla stent nasıl çıkarılır?
Ürolife