Taş Hastalığı Cinsel Fonksiyonlarda Bozulmaya Sebep Olur Mu?
“Sürekli kum döken biriyim, erken boşalma problemim kum dökmeden dolayı olabilir mi? Ayrıca ileride cinsellikle alakalı farklı sorunlar yaşar mıyım? Hocam yazılarınız bizleri çok bilgilendirdi. Bu konuda da bizi aydınlatır mısınız?”
Sizlerden gelen sorular üzerine doğru bilgilendirme yapmak için taş hastalığı ve cinsel bozukluk makalemi kaleme almaya karar verdim. Bu konu ile alakalı akademik literatür araştırması yapıldığında çok fazla makale olmadığını gördüm. Bunları sizler için özetleyip kendi bilgi ve tecrübelerimi de sizinle paylaşacağım.
Bilindiği gibi böbrek içerisinde minerallerin artması sonucu kristaller oluşur. Böbrek içerisinde oluşan kristaller böbrek içerisinde büyüyüp taş kütlelerine dönüşebilir veya zaman zaman böbrekten idrar kanalına (üreter) atılır. Bu yüzden de yan ağrısı, kanamanın eşlik ettiği klinik tabloya (kum dökme-kristalüri) sebep olurlar. Büyüyen böbrek taşları idrar kanalına düştüğü zaman böbrekte şişme, şiddetli ağrı, kanama, bulantı-kusmaya sebep olurlar. Zamanla tedavi edilmezlerse böbrek fonksiyon kaybına dahi sebep olabilir.
Erektil disfonksiyon cinsel organın birleşme için yeterince sertleşememesi durumu olarak tanımlanır. Psikojenik ve organik kökenli olabilir. Özellikle diyabet, hipertansiyon, hiperlipidemi, obezite, sigara kullanımı, pelvik cerrahi, ilerleyen yaş gibi altta yatan risk faktörleri vardır. Hipertansiyon, diyabet, hiperlipidemi ve obezite ile karakterize tabloya metabolik sendrom denilmektedir. Bu komponentlerden obezitenin eşlik ettiği hipogonadizm (erkeklik hormonlarının düşmesi) de erektil disfonksiyona sebep olmaktadır. Obezite yalnız erkek cinsel sağlığını değil kadın cinsel sağlığına da zararları vardır. Metabolik sendromun diğer komponentleri diyabet, hipertansiyon ve hiperlipidemi ise endotel (damar duvarı) hasarı yaparak erektil disfonksiyon yapmaktadır.
Yapılan araştırmalar metabolik sendromun ayrıca böbrek taşı, iyi huylu prostat büyümesi ve idrar kaçırma gibi pek çok ürolojik sorunun altında yatan risk faktörü olduğunu ortaya koymuştur.
Metabolik sendromu olan kişilerde böbrek taşı riski 2 kat artmaktadır. İdrar asiditesinde artış, sitrat seviyesinde düşme sonucunda özellikle metabolik sendromlu hastalarda ürik asit taşları başta olmak üzere, kalsiyum fostat, okzalat ve diğer mix kalsiyum taşları oluşmaktadır. Ayrıca obezlerde yapılan araştırmalarda idrarda taş yapan maddelerin (ürik asit, kalsiyum, okzalat) artışı sonucu taş oluşum riski arttığı gösterilmiştir.
Erektil disfonksiyon ve böbrek taşı ilişkisini inceleyen araştırmada; erektil disfonksiyonu olanlarda böbrek taşı olma riski 1.46 kat daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca 40-50 yaş arasındaki hastalarda bu risk daha yüksek (1.7 kat) saptanmıştır. Bunun yanı sıra bir diğer sık görülen cinsel fonksiyon bozukluğu da prematür ejakülasyondur. Vajinal penatrasyonla başlayan sürecin 1 dakikanın altında olması olarak tanımlanan prematür ejakülasyon (erken boşalma) için de risk faktörleri arasında metabolik sendrom sayılabilir.
Sonuç olarak; erektil disfonksiyon, prematür ejakülasyon ve böbrek taşı için ortak risk faktörü metabolik sendrom ve obezitedir. Böylelikle hastamızın sorusuna cevap olarak böbrek taşı kendisi bizzat cinsel fonksiyonları olumsuz etkilemez. Ancak böbrek taşı oluşumuna sebep olan hastalıklar cinsel fonksiyonları da olumsuz etkilemektedir.
Kaynaklar:
- Salama N, Eid A, Swedan A, Hatem A. Increased prevalence of premature ejaculation in men with metabolic syndrome. Aging Male. 2017 Jun;20(2):89-95. doi: 10.1080/13685538.2016.1277515.
- Chung SD, Keller JJ, Lin HC. Association between urinary calculi and erectile dysfunction: a case-control study. J Sex Med. 2011 Oct;8(10):2876-82. doi: 10.1111/j.1743-6109.2011.02407.x
- Natarajan V, Master V, Ogan K. Effects of obesity and weight loss in patients with nononcological urological disease. J Urol. 2009 Jun;181(6):2424-9. doi: 10.1016/j.juro.2009.01.107
Ürolife